چراغ ضد انفجار 

چراغ ضد انفجار در مکان هایی که احتمال انفجار و یا آتش سوزی در آن ها وجود دارد مورد استفاده قرار می گیرد. چراغ های ضد انفجار به گونه ای ساخته شده اند که در هنگام اتصال کنتاکت ها هیچ گونه جرقه ای بین آنها ایجاد نمی شود.یک چراغ ضد انفجار معمولا از یک لنز یا شیشه با جنسی بسیار مقاوم ساخته شده و داخل یک قاب ضخیم با جنس فولاد و یا آلومینیوم قرار گرفته شده است. 

با استفاده از چراغ های ضد انفجار در صورت ایجاد جرقه درون محفظه چراغ،هیچ گونه کمپرس محترق شده ای به بیرون از محفظه راه پیدا نخواهد کرد و از ایجاد انفجار و آتش سوزی در محیط جلوگیری می شود.

چراغ ضد انفجار چگونه ساخته می شود؟

ساخت چراغ های ضد انفجار با چراغ های معمولی به صورت کاملا متفاوت انجام می شود و باید حتما این چراغ ها دارای معتبر ترین گواهینامه ها و استانداردهای ضد انفجار باشند.قبل از شروع به فعالیت و جهت کسب گواهینتکه های معتبر باید این چراغ ها مورد تست ها و آزمایش های گوناگون قرار بگیرند تا کاربری درستی را ارائه دهند.آزمایش هایی مانند:

• آزمون درجه حفاظت در مقابل گرد و غبار و رطوبت
• آزمون بررسی دوام در برابر سرما و گرما
• آزمون حرارتی (THERMAL TEST)
• آزمون دی الکتریک
• آزمون ضربه و ارتفاع

 چراغ ضد انفجار  از یک لنز یا شیشه به شدت مقاوم ساخته می شود که درون یک محفظه ضخیم فولادی یا آلومینیومی قرار می گیرند. به همین دلیل این چراغ ها در محیط های پر خطر و شرایط سخت می توانند مورد استفاده قرار گیرند و با جلوگیری از ترک خوردگی از بروز انفجار در مکان های مستعد آتش سوزی یا انفجار جلوگیری کنند.

چراغ ضد انفجار چیست؟

چراغ های ضد انفجار به چندین دسته تقسیم می شوند:

دسته بندی بر اساس مدل:

• چراغ ضد انفجار دیواری: این چراغ ها به صورت دیواری نصب می شوند. چراغ های تونلی نیز می توانند جز این دسته قرار بگیرند.
• چراغ های ضد انفجار آویز: از این نوع چراغ های ضد انفجار می توان در معادن، پالایشگاه های نفتی، صنایع پتروشیمی، جایگاه های سوخت و هرجایی که مستعد انفجار است استفاده شود.
• چراغ فلورسنت ضد انفجار: این نمونه از چراغ های ضد انفجار در محیط هایی مانند پالایشگاه‌‌ها که خطر احتراق بر اثر نشت گاز وجود دارد، استفاده می‌شود
• چراغ دستی ضد انفجار (چراغ ضد انفجار قابل حمل): این نمونه از چراغ های ضد انفجار جهت استفاده در محیط هایی مانند معادن طراحی شده اند.
• چراغ های ضد انفجار خیابانی: این نمونه از چراغ ها با داشتن بدنه مستحکم و مقاومی در برابر عوامل مختلف آب و هوایی مقاومت بالایی دارند و مناسب برای استفاده در صنایع مختلف نفت، گاز و پتروشیمی که امکان احتراق وجود دارد،می باشد.
•  چراغ ضد انفجار بازرسی مخزن: چراغ های ضد انفجار بازرسی مخزن (Tank Inspection Vessel Lamps) برای تائمین روشنایی لازم برای بازرسی و مشاهدۀ درون تانکرها در محیط های صنعتی مانند سکو های نفتی،صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، جایگاه های سوخت و کلیه صنایعی که دارای مخازن سوخت هستند استفاده می­‌شود، به کار می‌­روند.این نمومه از چراغ های ضد انفجار مناسب برای استفاده در مناطق Zone 1 , 2 , 21 , 22  می باشند.
• چراغ خروج اضطراری ضد انفجار: چراغ خروج اضطراری ضد انفجار (Explosion Proof Emergency Exit Light) نوعی چراغ هشدار دهنده است که در زمان های خطر روشن شده و مسیر خروج را نشان می‌­دهد.با توجه به این که این چراغ ها باید در شرایط خطرناک و وقوع آتش به کار بیافتند، لازم است تا مقاومت بسیار بالایی در برابر انفجار و آتشسوزی داشته باشند.

چراغ های ضد انفجار در دو کلاس و یا منطقه دسته بندی می شوند:

1. در منطقه مستعد انفجار zone 1
2. در منطقه مستعد انفجار zone 2

برای آشنایی با زون بندی محیط های خطرناک و تجهیزات ضد انفجار مقاله زیر را مطالعه کنید.

آشنایی با زون بندی مناطق خطرناک

انواع لامپ های مورد استفاده در چراغ های ضد انفجار EX

• چراغ ضد انفجار با لامپ بخار سدیم : این لامپ ها برای روشنایی معابر و مکان هایی که تردد افراد زیاد نیست مناسب می باشد.(رنگ زرد)
• چراغ ضد انفجار با لامپ بخار جیوه :از چراغ های ضد انفجار دارای لامپ بخار جیوه در معابر استفاده می شود.(رنگ زرد)
  3-چراغ ضد انفجار با لامپ متال هالید :رنگ این لامپ بسیار مایل به سفید است (طبیعی و جذاب) و کلیه اجسام در زیر این نور به رنگ طبیعی خود می باشند.(رنگ سفید)

چراغ ضد انفجار چه ویژگی هایی دارد؟

• مقاومت بالا: هزینه های مربوط به نگهداری، تعویض و تعمیر وسایل روشنایی مورد استفاده در محل کار به دلیل مقاومت و دوام بالای چراغ های ضد انفجار کاهش چشم گیری خواهد داشت.
• تولید گرمای کمتر: چراغهای ضد انفجار به دلیل صرفه جویی، گرمای کمتری منتشر می کنند. این موضوع احتمال ایجاد جرقه ها را بسیار کاهش می دهد.
• قابلیت حمل: چراغ های ضد انفجار به دلیل داشتن قاب شیشه ای و محافظ مقاوم در برابر لرزش و ضربه های فیزیکی،قابل حمل می باشند.
• راندمان بالا: استفاده از چراغ های ضد انفجار باعث کاهش هزینه های تولید و بهره برداری خواهد شد.

چراغ ضد انفجار در چه مکان هایی استفاده می شود؟

چراغ ها و ابزار های روشنایی ضد انفجار در مکان های خطرناک که مستعد انفجار و آتش سوزی هستند(مکان هایی که گاز ها و بخارات بالقوه انفجاری وجود دارد) مورد استفاده قرار می گیرد.

• پالایشگاه ها
• جایگاه عرضه سوخت
• مخازن نفت و گاز
• سکو های حفاری و پایانه های نفتی
• پتروشیمی ها
• معادن ذعال سنگ

کارکنان مشاغلی که در محیط های خطرناک و مستعد انفجار فعالیت میکنند به صورت دائم در معرض خطر انفجار و اتش سوزی های احتمالی قرار دارند.به همین دلیل است که در بسیاری از کشور ها وجود و استفاده از تجهیزات ضد انفجار در مشاغل خطرناک (پالایشگاه،مخازن نفت و گاز و...) لازم و اجباری می باشد.

چراغ های ضد انفجار چگونه ساخته می شوند؟

در محیط هایی که به دلیل وجود گاز ها و بخارات قابل اشتعال مستعد انفجار هستند لامپ ها، کنتاکت ها ، سیم کشی ها و هر کلید دیگری مستقیماً در معرض جو محیطی قرار می گیرند.در چنین محیط هایی جرقه ناشی از یک تماس شل یا حرکت کلید و حتی حرارت لامپ می تواند موجب انفجار و آتش سوزی شود.

چراغ ضد انفجار معمولا از یک لنز یا شیشه با مقاومت بسیار بالا ساخته می شود که درون یک محفظه ضخیم فولادی یا آلومینیومی قرار گرفته است.

چراغ ها و تجهیزات روشنایی ضد انفجار طوری طراحی و تولید شده اند که هرگونه اتصالی یا جرقه فقط درون محفظه اصلی اتفاق می افتد و از انتقال آن به بیرون و محیط نا ایمن جلوگیری می‌شود.همچنین از نفوذ گاز ها و بخارات قابل اشتعال به درون محفظه چراغ جلوگیری می شود.

برای خرید چراغ ضد انفجار به چه نکاتی باید توجه شود؟

قبل از خرید هرگونه تجهیزات ضد انفجار از جمله چراغ ضد انفجار باید به گواهی آن و استاندارد بودنشان توجه ویژه ای شود.هرگونه چراغ و وسیله روشنایی ضد انفجار که دارای گواهی و استاندارد نباشد هیچگونه ارزش قیمتی نخواهد داشت.به این دلیل که هیچکونه آزمایشی توسط ارگان های معتبر بر روی آن ها انجام نشده است.

استاندارد چراغ های ضد انفجار ATEX

استاندارد تجهیزات ضد انفجار ATEX مخفف کلمه فرانسوی Atmosphere Explosive است و از مهم ترین دستورالعمل های ایمنی و حفاضت در قاره اروپا به شمار می رود.

چراغ های ضد انفجار و دیگر تجهیزات ضد انفجار برای دریافت گواهی ATEX باید آزمون های زیر را انجام دهند:

• آزمون درجه حفاظت در مقابل گرد و غبار و رطوبت
• آزمون بررسی دوام در برابر سرما و گرما
• آزمون حرارتی (THERMAL TEST)
• آزمون دی الکتریک
• آزمون ضربه و ارتفاع

استاندارد Atex چیست؟

 کد گزاری چراغ ضد انفجار

(EX d IIC T3) این عبارت ها و اعداد نمونه ای از کد گزاری چراغ های ضد انفجار می باشد و به ترتیب زیر خوانده می شود.

1. (EX) مخفف EXPLOSION PROOF و به معنای ضد انفجار می باشد.
2.  (d) این کلمه به معنای محفظه ضد انفجار است. کلیه تجهیزات الکتریکی چراغ ضد انفجار در این محفظه قرار دارند.
3. عبارت (IIC) نشان دهنده این است که این چراغ در حضور گاز های گروه IIC کاربرد عملیاتی دارد.
4. عبارت (T3) نشان دهنده این است که سطح این چراغ در هیچ حالاتی بالاتر از 200 درجه نخواهد شد. بنابر این چراغ ضد انفجار مناسب برای استفاده در حضور گازهایی با نقطه خود اشتعالی از 200 درجه به بالا می باشد.

برای آشنایی با استاندارد های تجهیزات ضد انفجار مطلب زیر را مطالعه کنید.

آشنایی با استاندارد های تجهیزات ضد انفجار

استاندارد IEC برای چراغ های ضد انفجار

.IEC، از سازمان‌های وابسته به سازمان بین‌المللی استاندارد ISO می باشد كه وظیفه‌ی تدوين استانداردهای مورد نياز صنعت برق را بر عهده دارد.

در این استاندارد محیط های خطرناک بر حسب وجود مقدار گاز های خطرناک به سه منطقه یا ZONE تقسیم می شوند.

در استاندارد تجهیزات و چراغ ضد انفجار IEC کد های روی تجهیزات به چهار بخش تقسیم می شوند:

1. EX: علامت و نماد تجهیزات ضد انفجار در استاندارد IEC
2. Protecyion Types نوع حفاظت سیستم: این بخش شامل زیر گروه های i,d,p,e و... می باشد
3. گروه گازی: به دو بخش گروه گازی | و گروه گازی || تقسیم می شود.گروه گازی || دارای زیر گروه های A,B,C می باشد.
4. کلاس حرارتی T: از 85 تا 450 درجه سانتیگراد می باشد.

قبل از خرید چراغ ضد انفجار باید به استاندارد  ها و گواهی های موجود توجه ویژه ای شود.

آشنایی با استاندارد IEC

جمع بندی

استفاده از تجهیزات ضد انفجار در محیط های پرخطر امری ضروری می باشد.چراغ ضد انفجار یکی از پرکاربرد ترین تجهیزات ضد انفجار می باشد که در این محیط ها استفاده می شود.برای خرید تجهیزات ضد لنفجار می توانید با مشاوران ما تماس بگیرید و خریدی مطمئن را تجربه کنید.

شماره تماس:  09171116058

برای مشاهده و خرید تجهیزات ضد انفجار استاندارد و دارای گواهی های معتبر به وب سایت ایمن برق پارسا مراجعه فرمایید.